Orale chirurgie

De verstandskiezen zijn de meest achteraan gelegen kiezen in de mond en breken het laatst door. Deze doorbraak verloopt nogal eens fout waardoor de kies slechts gedeeltelijk of helemaal niet doorbreekt in de mond, en soms in een verkeerde positie, men spreekt van impactie. Deze impactie kan oorzaak zijn van verschillende problemen:

• er kan ontsteking ontstaan van het tandvlees rond de verstandskies
• reinigen met de tandenborstel wordt moeilijk, vooral bij gedeeltelijke doorbraak
• de kies voor de verstandskies kan aangetast worden
• rond een ingesloten verstandskies kan een cyste ontstaan

De verstandskiezen worden bij voorkeur verwijderd voor de leeftijd van 25 jaar. Het verwijderen verloopt vlotter, er zijn minder bijwerkingen en complicaties, de wonde geneest sneller. Eens er klachten zijn, wordt best niet te lang meer gewacht, de schade blijft dan beperkt.

De extractie kan worden uitgevoerd onder lokale verdoving zoals bij de tandarts.  Meestal wordt dan slechts één verstandskies verwijderd, of twee aan dezelfde zijde. U hoeft daarvoor niet nuchter te zijn. Indien alle verstandskiezen moeten verwijderd worden dan kan u opteren voor een behandeling onder sedatie of algehele verdoving. Dit wordt tijdens de consultatie met de arts besproken.

Klik hier voor postoperatieve instructies.

Als de tandarts bij een routinecontrole vaststelt dat een definitieve tand niet doorbreekt en de melktand persisteert, dan is verder röntgenonderzoek nodig (OPG en eventueel Cone Beam CT-scan). Soms is de definitieve tand niet aanwezig (we spreken dan van agenesie van de tand), soms is de doorbraak geblokkeerd door een overtollige tandstructuur (bijvoorbeeld een mesiodens of een odontoom).

Meestal echter groeit de tand in de verkeerde richting. Dit zien we vooral bij hoektanden. In samenspraak met de orthodontist zal de tand chirurgisch worden vrij gelegd. Veelal wordt een blokje op de tand gekleefd waarna de orthodontist via de beugel de tand naar de tandboog brengt in de juiste positie. Indien de tand te ver van zijn normale positie is gemigreerd, dan zal een tandtransplantatie worden overwogen.

Indien de orthodontist moeilijke tandverplaatsingen moet realiseren, zal soms aan de kaakchirurg worden gevraagd een botverankering te voorzien. Dit kan gaan van een eenvoudige schroef tot een enkelvoudige en meervoudige plaat. Deze worden in het bot gefixeerd, bij de platen met aparte schroeven. Alle zijn voorzien van één of meerdere haken die in de mond zichtbaar zijn en waaraan elastieken of veertjes houvast vinden.

Met zo’n botverankering kan zelfs bij kinderen de groei van de kaak in een bepaalde richting worden gestimuleerd – bijvoorbeeld de bovenkaak naar voor.

Een botanker kan geplaatst worden onder lokale anesthesie of bij plaatsen van meerdere botankers onder algemene anesthesie.

• door tandbederf (cariës) waarbij de tandzenuw ontstoken geraakt en daardoor geprikkeld wordt. De tandarts zal de cariës verwijderen en de tand eventueel ontzenuwen.
• door ontsteking van het steunweefsel van de tand (parodontitis). Hier is diep tandsteen meestal de oorzaak al kunnen andere factoren een bevorderende rol spelen. Een diepte-reiniging is hier de behandeling.
• door een barst in de tand, meestal is de tand dan verloren
• door ontsteking van de wortelpunt. Indien de ontsteking uitgesproken is kan een abces ontstaan met een dikke wang, hevige pijn, koorts, soms rillingen en gevoel van onwel zijn.

Bij de acute ontsteking zal een antibioticum worden voorgeschreven. Soms is drainage van de etter uit de abcesholte nodig, dit door een insnede in het tandvlees ter hoogte van het abces. Eens de acute symptomen verdwenen zijn zal de oorzaak worden aangepakt, namelijk het behandelen van de bacterieel besmette wortelkanalen. Dit kan door een endodontische (her)behandeling (ontzenuwing) door de tandarts of door een wortelpuntbehandeling indien het wortelkanaal niet meer via de kroon bereikbaar is, bijvoorbeeld bij een stiftkroonrestauratie.

Om de ontsteking ter hoogte van de wortelpunt te kunnen verwijderen maakt de MKA- chirurg een incisie in het tandvlees en legt het bot vrij. Vervolgens boort de chirurg in het bot tot op de plaats van de wortelpunt. Met speciale instrumenten worden dan het ontstoken weefsel en de punt van de wortel weggehaald. Daarna wordt het gehele gebied, inclusief het uiteinde van het wortelkanaal, grondig gereinigd en gespoeld. Tot slot wordt het wortelkanaal via de worteltop dichtgemaakt met een cement en wordt het tandvlees gehecht. Dit gebeurt meestal met hechtdraad die vanzelf oplost.

Een cyste is een vlies gevuld met vocht gelegen in de kaak. Zij heeft de neiging traag te groeien zodat ze vrij grote afmetingen kan aannemen en dan een zwelling van het aangezicht kan geven. Daarbij kan de kaak in belangrijke mate verzwakken met in het uitzonderlijke geval het ontstaan van een spontane breuk.

De oorzaak van het ontstaan van de cyste kan onder andere zijn:

• een ingesloten tand
• een niet behandelde wortelpuntontsteking
• restanten van de embryonale tandlijst

De behandeling bestaat uit curettage van de cyste met elimineren van de oorzakelijke factor (verwijderen van ingesloten tand, wortelpuntbehandeling). Bij zeer grote cysten, die soms meer dan de helft van de kaak innemen, kan geopteerd worden de cyste eerst te laten verkleinen door het plaatsen van een “ventiel” waardoor de holte regelmatig kan gespoeld worden. In een tweede fase wordt de cyste verwijderd.

Bij hypertrofie van het lipbandje of lipfrenulum is de bovenlip verkort en kan een spleetje tussen de bovenste fronttanden ontstaan. Bij een tongbandje of tongfrenulum kan de tong niet ver uitgestoken worden waardoor het kind moeilijk met de borst te voeden is of op latere leeftijd moeilijker kan praten of zelfs lispelt. Tevens kan er een spleetje tussen de onderste fronttanden ontstaan. Het tongbandje kan bij een baby pijnloos ingeknipt worden. Bij een iets ouder kind is een kleine ingreep nodig voor verlenging van het lipbandje of tongbandje.